Zelimkhan Khangoşvili’nin 23 Ağustos 2019 Cuma günü Almanya’nın başkenti Berlin’de gündüz vakti suikaste uğraması hakkında ortak bir araştırma yürüten Alman gazetesi Der Spiegel ile The Insider Rusya ve Bellingcat internet siteleri ilgi çekici pek çok sonuca ulaştı.

Almanya’da sığınma başvurusunda bulunan Çeçen (Kist) etnik kökenli Gürcistan vatandaşı Zelimkhan Khangoşvili, 23 Ağustos günü Cuma namazına gitmek üzere her hafta kullandığı yoldan camiye doğru gitmek üzere evden ayrıldı. Elektrikli bir bisikletle Berlin’in Moabit semtindeki Kleiner Tiergarten parkında dolaşan 49 yaşındaki Rusya Federasyonu vatandaşı Vadim S. saat 12:00 sularında parkın içinden geçmekte olan Khangoşvili’nin arkasından bisikletiyle yaklaştı, 9mm’lik susturucu takılı Glock 26 silahını iki kez ateşledi. Omzundan ve başından vurulan Khangoşvili yere düştü, Vadim S kurbanının öldüğünden emin olmak için bisikletinden indi, yerde yatan Khangoşvili’nin tam kafasına isabet alarak bir kez daha tetiği çekti. Olay mahallinden birkaç yüz metre uzaklaştıktan sonra kullandığı elektrikli bisikleti nehre itti, suikast silahını ve kafasına taktığı peruğu önce bir poşete koydu, ardından o poşeti de nehre savurdu. Üzerinde pembe bir t-shirt, boynuna astığı pasaportluk ve cüzdanıyla dazlak ve bıyıklı bir kişi olarak bölgedeki turist kalabalığının arasına daldı. Ne var ki bisikleti nehre iterken iki yeni yetme gencin onu gördüğünden habersizdi, bu gençler hemen polise şüpheli durumu bildirdi ve bu da katilin kısa bir süre içerisinde Alman polisi tarafından yakalanmasını sağladı. 49 yaşındaki Sibirya kökenli Rusya Federasyonu vatandaşı Vadim S, cinayete ilişkin tüm iddiaları reddederken, Rus konsolosluğu yetkilileri ile görüşme talebinde bulundu. Rus yetkililer hızlı bir şekilde suikast ile Rusya Federasyonu devletinin ya da yetkililerinin bir ilgisi olduğuna ilişkin iddiaları reddetti. Medyada yer alan bilgilere göre, Fransa’dan aldığı 6 aylık bir Şengen vizesi bulunan katil zanlısı Vadim S, suikastten sadece 6 gün önce havayolu ile Moskova’dan Paris’e uçtu ve ardında da Almanya’ya geçti.

Alman gazetesi Der Spiegel ile The Insider Rusya ve Bellingcat internet sitelerinin yürüttüğü ortak araştırmaya göre, Sibirya’nın Irkuskt kentinde Ağustos 1970 tarihinde doğan katil zanlısının tam adı Vadim Andreeviç Sokolov. Alman makamların katil zanlısının üzerinde ele geçirdiği Rusya Federasyonu pasaport gerçek ve geçerli, ancak bu isim ya da kullandığı pasaport numarasıyla kayıtlı bir pasaport Rusya Federasyonu pasaport veri bankasında bulunmuyor. Burada bir diğer dikkat çekici unsur da zanlının pasaportunda yer alan ikamet adresinin hayali olması. Katil zanlısının pasaportundaki açık adresi “Alpiyskaya Caddesi No. 37, St.Petersburg, Rusya Federasyonu” olarak görünüyor. Ne var ki, St.Petersburg kentinde Alpinskaya Caddesi diye bir cadde bulunmuyor. Bununla birlikte St Petersbug’da Alpinskaya Kavşağı (Alpiyskiy Pereulok) var, ne var ki bu kavşakta 3 bloktan oluşan bir site yer alıyor. Adresin tam olabilmesi için bu sitedeki blok numarasına da ihtiyaç var. Öte yandan, “Alpinskaya Caddesi” diye bir arama yapıldığında St.Petersburg’a 30 km mesafedeki Kudron kasabasında bu caddeyi bulabiliyoruz, ancak bu caddede ise 37 numara mevcut değil. Bu da daha ilk verilerle Rusya Federasyonu’nun suikaste dahili olmadığı iddiasını çürütüyor, zira Rus bürokrasi ve istihbarat aygıtlarının parmağı olmaksızın sahte adresli ve pasaport sisteminde yer almayan resmi ve geçerli bir Rus pasaportunu katil zanlısının elde etmesi imkansız.

Araştırma, Vadim Sokolov’un biyometrik olmayan pasaportunu 18 Temmuz 2019 tarihinde aldığını, bundan 11 gün sonra yani 29 Temmuz 2019 günü Moskova’daki Fransa Konsolosluğu’na 30 Temmuz 2019’da seyahat etmek istediğini belirterek 6 aylık geçerliliği olan çok girişli-çıkışlı vize için ekspres vize başvurusunda bulunduğunu ortaya koyuyor; Vadim Sokolov bu durumu başvurunda formunda 25 Ocak 2020’ye kadar Fransa’ya çeşitli seyahatler yapmak istemesiyle açıklıyor. Sokolov, vize başvurusunda kendisini üst düzey bir şirket yetkilisi olarak tanıtıyor, ancak araştırma ekibi elde ettiği belgelerde bu şirketin isminin yer almadığını belirtiyor. Vize başvurusunda istenilen hususlardan birisi olan kalacak yer konusunda da, Vadim Sokolov, Paris merkezinde yer alan orta sınıf bir otele ait rezervasyon belgesini sunuyor. Araştırma ekibinin ilgili otelle yaptığı görüşmelerde fotoğrafı gösterilen şahsın otele hiç giriş yapmadığı da ortaya çıkıyor. AB verilerinde yapılan bir araştırma bu ismi taşıyan bir kişinin Eylül 2013’ten bu yana Avrupa’nın herhangi bir ülkesine seyahat etmedğini gösteriyor. Böyle şaibeli bir profile nasıl vize verildiği sorusu gündeme geliyor. Bu noktada, Rusya’da bazı aracıların Avrupalı konsolosluklarda çalışanlarla işbirliği yaptığını ve para karşılığı vize temin ettiklerini belirtmeden geçmemek gerekir. Bu da, katil zanlısı ile Fransa arasında bir bağlantı olması ihtimalini çok düşük bir seviyeye indiriyor.

Alman polisinin tutuklama evraklarına göre, Vadim Sokolov 176 cm boyunda ve 86 kg ağırlığında. Vücudunda 3 adet dövme yer almakta : sol kolunun üst kısmında bir taç ve bir panter, sağ kolunun alt tarafında ise bir yılan. Bu dövmeler, katil zanlısının Rusya Federasyonu istihbarat birimlerinin kadrolu bir çalışanı olma ihtimalini ortadan kaldırıyor, zira Rus istihbarat servisleri çalışanlarının tanınmalarına neden olan vücüt izlerine ya da dövmelere sahip olmasına izin vermiyor. Bu noktada iki ihtimal ortaya çıkıyor, Sokolov ya istihbarat servisi çalışanı değil ya da uzun soluklu gizli bir operasyon için görevi gereği bu türden dövmeler yaptırmış bir istihbarat elemanı. Öte yandan, Rus istihbarat servislerinin operasyonlarında kullanmak üzere eski mahkumlardan adam devşirdiği gerçeğini de bir kenara atmamak gerekiyor, Rusya’da hapishane dövmeleri oldukça yaygın bir uygulama. Rus istihbarat servislerinin daha önce en azından Ukrayna’daki 2 olayda bağımsız çalışan bir suikastçiyi ve eski bir mahkumu kullandığı biliniyor.

Araştırma grubu Vadim Sokolov’un kim olduğunun yanısıra suikast emrini kimin vermiş olabileceği sorusuna da odaklanıyor. Zelimkhan Khangoşvili’nin II. Rus-Çeçen Savaşı’nda yer alması ve İslamcı gruplarla olan bağlantısı onun doğrudan FSB, GRU ya da Ramzan Kadırov’un hedefi olabileceği ihtimalini ortaya çıkarıyor. Öte yandan, Khangoşvili’nin Gürcistan’a geri döndükten sonra Saakaşvili dönemindeki Gürcistan istihbaratıyla çalışmış olması, 2008 yılında Gürcü ordusuyla birlikte Rus ordusuna karşı savaşması onu doğrudan Rus Silahlı Kuvvetler Başkanlığı Baş İstihbarat İdaresi GRU’nun hedefi yaptığı gibi, Saakaşvili rejimiyle hesaplaşma içerisinde olan yeni Gürcü rejimini de olağan müşteriler arasına koyuyor.

Bu soruların cevabı her ne olursa olsun, Moskova tarafından düzenlenmiş geçerli bir pasaporta erişimin, “Vadim Sokolov” kimliğiyle bağlantılı tüm verilerin hızlı ve kapsamlı bir şekilde tasfiye edilmiş olması, Rusya Federasyonu toprakları dışındaki bu suikastta da benzer şekilde Rus istihbaratının katılımı olduğunu gösteriyor.

Katil zanlısı Vadim Andreeviç Sokolov’un suikastten sadece 6 gün önce Paris’e uçmuş olması, Zelimkhan Khangoşvili’nin Cuma namazına gitmek için her zaman kullandığı yolu bilmesinin imkansız olduğunu ortaya koyuyor. Bu da Sokolov’un sadece tetikçi olduğunu, kendisine bu türden bilgileri temin eden yerel işbirlikçileri olabileceğini ya da aynı güzergahı kullanarak gelen başka kişi ve ya kişilerin gerekli istihbaratı toplamak için bir süre Khangoşvili’yi takip ettiği gerçeğini ortaya çıkarıyor. Öte yandan, Sokolov’un kullandığı 9 mm’lik susturuculu Glock 26’yı da nasıl elde ettiği yönündeki araştırma da tetikçinin kimliği ya da müşterileri hakkında pek çok bilgiyi ortaya çıkaracaktır.