BÖLÜM I

Giriş

I. Çocukluk Dönemim ve İlk Kariyerim
Zakayev’in sürgünde Kazakistan’da dünyaya gelmesi, Çeçenya’daki eğitim yılları. Tiyatro yılları. Çeçen-İnguş Tiyatro Çalışanları Sendikası. Bağımsız Çeçenya’nın gelecekteki Devlet Başkanı Djokhar Dudayaev ile tanışması.

II. Çeçen Cumhuriyeti İçkerya’nın Doğuşu
SSCB’de görülen perestroika politikalarının Çeçenya’daki etkisi. Çeçen Halkı Ulusal Kongresi’nin 1990 yılında toplanması. General Djokhar Dudayev’in bağımsız Çeçen Cumhuriyeti’nin Devlet Başkanı olarak seçilmesi. Ruslan Khasbulatov’un tutumu. Zakayev’in Çeçen Cumhuriyeti Kültür Bakanı olarak atanması.

III. Birinci Rus – Çeçen Savaşı
1994. Rusya, “anayasal düzeni tesis etmek” için Çeçenya’yı işgal ediyor. Zakayev Çeçen hükümetinin Yedi Numaralı Cephesi’ne kumandan olarak atanıyor. Rus “Savaş Partisi’nin” gizli motivasyonları.

IV. Rusya ile Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı
Zakayev, AGİT’in himayesindeki Rusya ile ateşkes görüşmeleri için yetkilendiriliyor. Şamil Basayev’in Budennovsk Baskını. Rus General Romanov’a yönelik suikast girişimi. Rusların Samaşki’deki sivilleri katletmesi. Zakayev Rusya’nın arkasında olduğu “yeni seçimlerin” işleyişini bozuyor.

V. Grozny Ele Geçiriliyor
Kızlyar’da rehine alımı olumsuz sonuçlar veriyor ama Rusya’nın Pervomaiskoye’deki askeri operasyonu başarısızlıkla neticeleniyor. Çeçen Cumhuriyeti İçkerya Silahlı Kuvvetleri Grozny’i geçici olarak ele geçiriyor. Zakayev Goyskoye muharebesindeki Çeçen güçlere komuta ediyor. Rusya Devlet Başkanı Dudayev’e suikast düzenliyor.

VI. Yelstin’in Telefon Zaferi
Rusya “Demir Yüzük” operasyonuna başlıyor. Goyskoye Saldırısı. Devlet Başkanı Vekili Zelimkhan Yandarbiyev’in yakalanmasına ramak kalıyor. Yandarbiyev ve Zakayev “müzakereler” için Moskova’ya uçuyor. Rusya Federasyonu Boris Yeltsin savaşın sona erdiğini iddia ediyor.

VII. Grozny’nin Geri Alınması
Rusya’daki devlet başkanlığı seçimlerinden hemen sonra savaş yeniden başlıyor ve İçkerya hükümetinin bozguna uğradığı iddia ediliyor. Çeçenler Grozny’i geri alıyor. Amerikan baskısı Rusya’nın kentin yeryüzünden silinmesine mani oluyor. General Aleksandr Lebed ile ateşkes anlaşmasında mutabık kalınıyor. Rus askeri birliklerinin büyük kısmı Çeçenya’yı terk ediyor.

VIII. Khasavyurt Anlaşması’ndan Sonra
Zakayev Lebed ile yürütülen müzakerelerde Çeçen delegasyonuna başkanlık ediyor. İçkerya hükümeti tüm ülkede kontrolü elde ediyor. Bir karalama kampanyasından sonra Yelstin Lebed’i tüm görevlerinden alıyor. Rus istihbarat servisleri Rus devletinin yönetimini ele alma hazırlığı yapıyor.

IX. Böl ve Yönet
Birinci Rus-Çeçen Savaşı sonrasında Rus istihbarat birimleri Çeçen liderler arasındaki ayrıklıkları kızıştırıyor. Aslan Maskhadov yeni Devlet Başkanı olarak seçilince, Maskhadov’un yemin töreninden önce Devlet Başkanı Vekili Zelimkhan Yandarbiyev İslami reformları hayata geçiriyor. Rus istihbarat birimleri Çeçen suçluların yöntemlerinden esinlenerek Çeçenya yanlısı Batılıların ve Çeçenya’da çalışan gazetecilerin kaçırılmalarını koordine ediyor. Bir suç dalgası birbirini takip ediyor.

X. Avrupa Birliği’nin Müdahil Olmasına Müsaade Edilmiyor
Lebed’in yerini alan ılımlı İvan Rıbkin ile müzakereler yeniden başlıyor. Rus tarafı, Rusya ve Çeçenya arasındaki görüşmelere AGİT ve AB’nin müdahil olmaması konusunda kararlı.

XI. Berezovsky’nin Girişi
Ekim 1996’da Güvenlik Konseyi Sekreteri Rıbkin’in yardımcısı olarak Boris Berezovsky atanıyor. Zakayev, Çeçenya’da kalan son iki Rus tugayının da çekilmesi için müzakere ediyor. Hükümetler arası bir sözleşme imzalanıyor.

XII. Bağımsızlığı Çökertmeye Çalışmak
NKVD (İçişleri Halk Komiserliğ) / KGB (Devlet Güvenlik Komitesi) / FSB (Federal Güvenlik Servisi) ağı Çeçenya’da. İki yakın tarihli savaşın yıkımının boyutları. Ruslar 1941 yılında Brest Kalesi’nin savunulmasında yer alan Çeçenlerin rolünü tarihten siliyor. Berezosvky ile müzakereler. Rusların Çeçen bağımsızlığının altını oymaya yönelik çabaları. General Kulikov, Çeçenya’daki Rus güçlerinin kalmasından yana taraf alıyor.

XIII. Rusya’da Bir Çeçen Suç Dalgası Yaratılıyor
Diğer Kafkas cumhuriyetlerinin liderleri diplomatik ilişkilerin kurulması için hareket geçiyor. Rusya, Çeçenya’da görev yapan 6 Kızıl Haç üyesinin öldürülmesini tertipliyor. Yandarbiyev bunu durdurmak için hiçbir adım atmıyor. Berezovsky tarafından işe alınan gazeteciler “kaçırılıyor”, bir suç dalgasının açılışı yapılıyor ve Çeçen Cumhuriyeti İçkerya’nın uluslararası itibari ciddi biçimde yara alıyor.

XIV. Sahte Şafak
Aslan Maskhadov Devlet Başkanı olarak seçiliyor ama rakiplerini uzaklaştırıyor. Yandarbiyev, Maskhadov’un yemin töreninden önce cumhuriyeti “İslamlaştıracak” reformlarda acele ediyor. Yeltsin ikinci bir savaş hazırlığı yaparken Mayıs 1997’de Maskhadov ve Yeltsin daha sonra Rusların ihanet edeceği aldatıcı barış sözleşmesini imzalıyor. Çeçenler vaktinden önce anlaşmazlığın sonra ermesini kutluyor.

BÖLÜM II

I. Avrupa’da Kaçırılan Fırsatlar
Çeçen delegasyonu Lahey’de görgüsüzce tutum takınıyor ve bir daha davet edilmiyorlar. Çeçen bağımsızlığının uluslararası alanda diplomatik biçimde tanınmasına yönelik fırsatlar mütemadiyen kaçırılıyor. FSB’nin Çeçenya’daki Müftülüğün manipüle edilmesindeki rolü. Ahmad-Hacı Kadırov. Kazak steplerinde antilop avcılığı.

II. Devlet İdaresinin Öğrenilmesi
Mayıs 1997’de dostane ilişkiler kurmak üzere Gürcistan’a gerçekleştirilen diplomatik seyahat gerçekleştiriliyor. Gürcistan – Abhazya ilişkilerinde olası arabuluculuk. Gürcistan’da yaşayan Çeçenlerin yaşamlarında iyileşme. Eduard Şevardnadze ile görüşmeler. Ruslardan düşmanca reaksiyon. Beceriksiz Çeçen bakanlar Gürcü-Çeçen ilişkilerine zarar veriyor. Devlet Başkanı Maskhadov’dan Gürcistan’a resmi ziyaret.

III. Fanatizmin Finansmanı
Rusya, Azerbaycan ve Çeçenya arasında üçlü ticari anlaşma. Yeltsin ailesini gelecekteki bir cezai kovuşturmadan korumak için Rıbkin ve Berezovsky, Putin tarafından görevlerinden alınıyor. Rusya’nın Çeçenya’ya yönelik saldırganlığı George W. Bush’un “terörle savaşının” bir parçası olarak lanse ediliyor. Rusya, Çeçenya’daki İslami oluşumları destekliyor ve Çeçen Cumhuriyeti İçkerya kolluk kuvvetleri bunlarla baş edemiyor. Üç İngiliz ve bir Yeni Zelandalı telefon mühendisinin kafası kesiliyor. Zakayev suçluların ismini açıklıyor. Putin, İslami fanatiklerin müfrezelerini finanse ediyor.

IV. Demokrasinin Tehdidi
Yeltsin, Çeçen Cumhuriyeti İçkerya hükümetinin Vahhabi aşırılıkçılığı yasadışı ilan etme girişimlerini övüyor. Çeçenya’daki Suudi vatandaşları Maskhadov’u İslam dininden çıkmış olarak ilan edip katledilmesi çağrısında bulunuyor. Berezovsky, Rusya’nın Çeçen bağımsızlığının diğer cumhuriyetlerde bir zincir reaksiyonu yaratacağından korktuğu konusunda uyarıyor. Moskova savaşı yeniden başlatmaya karar veriyor. Bahane olarak Şamil Basayev’in Dağıstan’a düzenlediği baskın gösteriliyor. Rusya, İslami aşırlıkçılığı Batı stili demokrasiden daha az tehlikeli olarak nitelendiriyor. Çeçenya ile yapılacak yeni savaş, tanınmamış Putin’i devlet başkanlığı seçimleri için güvenilir bir aday haline getiriyor.

V. İstikrarsızlaştırma
Devlet Başkanı Maskhadov “tam Şeriat hukukunu” ilan ediyor ve hızla güvenilirliğini yitiriyor. Müftü Ahmad Hacı Kadırov, Putin’i Çeçenya’daki gerçek gücün kendisinin olduğu ve bağımsızlık konusunda taviz vermeye hazır olduğu konularında ikna ediyor. Berezovsky, Movladi Udugov ile Maskhadov’u devirmek için bir komplo kuruyor. Şamil Basayev ülkedeki istikrarsızlığa katkıda bulunuyor.

VI. Putin Üzerine Oynanan Kumar
Yeltsin’in çevresine yönelik cezai kovuşturma tehditleri, Yeltsin’i Putin üzerine bir kumar oynamaya itiyor ve Putin’i halefi olarak ilan ediyor. FSB, Moskova, Buynaksk ve Volgodonsk’ta binaları havaya uçuruyor, saldırılardan “Çeçen teröristleri” suçluyor ve Putin’i Rus seçmenleri koruyabilecek kapasitedeki tek güçlü adam olarak sunuyor.

VII. İkinci Rus – Çeçen Savaşı
23 Eylül 1999 günü Çeçenya’nın dört bir yanındaki sivilleri hedef alan füze saldırıları başlıyor. Müteakip askeri hareketler bir soykırıma dönüşüyor. Gizli bir Rus devlet belgesinde “Çok titiz davranmaya gerek” yok ifadeleri yer alıyor. Çeçenya’nın direniş güçleri FSB ile işbirliğine karşı çıkmayan dışarıdan finanse edilen İslamcılarla bozulmuş durumda. Ruslar Grozny’i geri alıyor.

VII. Böyle Arkadaşlarla…
Ruslan Gelayev tarafından verilen uyumsuz emirlerle Çeçenlerin Grozny’den geri çekilişi kötü idare ediliyor, bu da ağır can kayıplarına yol açıyor. Tahliyenin arefesinde, Zakayev iki gün içerisinde ikinci kez karanlıkta karıştığı trafik kazasında ciddi biçimde yaralanıyor. Hayatta kalan askerleri hizmet dışı bırakılıyor ve kendi başlarının çaresine bakarak evlerine dönmeleri isteniyor.

IX. Muharebe Dışı
Zakayev bölgeden tahliye edilmeyi reddederek etrafında kendi güvenliğinden sorumlu olanların da can güvenliklerini riske ettiğini kabullenmek zorunda kalıyor. Bir hain Zakayev’i Rus ordusunun ellerine teslim etmeyi planlıyor ama Zakayev’in korumaları onu Urus-Martan’a kaçırmayı başarıyor. Sonunda, Çeçen polisi ve FSB ajanlarına verilen rüşvet ile gizlice İnguşetya sınırdan karşıya geçiyor.

X. Rusya’nın Yeni Devlet Başkanı
Zakayev İnguşetya’da üst düzeyde aldığı yardım ile Gürcistan’a geçiyor. Geri çekilmekte olan bir Çeçen askeri kolu ile bir Rus paraşütçü kıtası arasındaki çatışmanın gerçekleri. Geri çekilmekte olan Çeçen birlikleri kumandanları tarafından iyi bir şekilde korunmuyor ve Saadi-Katar’da (Komsomolskoye) bir katliam yaşanıyor. Çok iyi sahnelenen Salman Raduyev’in “yakalanması” Putin’e destek oranlarını patlatıyor ve 26 Mart 2000’de Rusya’nın yeni devlet başkanı olarak seçiliyor.

Kitabın önsözünü BURADAN indirebileceğiniz PDF dosyasından okuyabilirsiniz.

1 Ocak 2021 itibari ile dağıtımına başlanılan kitap şu an için aşağıdaki satıcılardan temin edilebilir :

1. D&R : https://www.dr.com.tr/Kitap/Zapt-Et-ya-da-Yok-Et-Son-Baskanin-Cecenistan-Hatiralari/Edebiyat/Dunya-Gunluk-Ani/urunno=0001903372001
2. Kitap Yurdu :  https://www.kitapyurdu.com/kitap/zapt-et-ya-da-yok-et–son-baskanin-cecenistan-hatiralari/568674.html
3. İdefix : https://www.idefix.com/Kitap/Zapt-Et-ya-da-Yok-Et-Son-Baskanin-Cecenistan-Hatiralari/Edebiyat/Dunya-Gunluk-Ani/urunno=0001903372001
4. BKM Kitap : https://www.bkmkitap.com/zapt-et-ya-da-yok-et
5. Kitap Seç : https://www.kitapsec.com/Products/Zapt-Et-Ya-Da-Yok-Et-Koyu-Siyah-Kitap-569617.html
6. Kitap Koala : https://www.kitapkoala.com/kitap/zapt-et-ya-da-yok-et-ahmed-zakayev-9786056980725
7. İlk Nokta : https://www.ilknokta.com/ahmed-zakayev/zapt-et-ya-da-yok-et.htm
8. Babil : https://www.babil.com/zapt-et-ya-da-yok-et-kitabi-ahmed-zakayev
9. Oda Kitap : https://www.odakitap.com/zapt-et-ya-da-yok-et-kitabi-ahmed-zakayev
10. Mezindo (N11) : https://urun.n11.com/turk-ve-dunya-siyaseti-uluslararasi-iliskiler/zapt-et-ya-da-yok-et-P468489273
11. Mezindo (Trendyol) : https://www.trendyol.com/koyu-siyah-kitap/zapt-et-ya-da-yok-et-p-74366426
12. Kırmızı Kedi Kitabevi (Trendyol) : https://www.trendyol.com/koyu-siyah-kitap/zapt-et-ya-da-yok-et-ahmed-zakayev-9786056980725-p-74112109
13. Kidega : https://kidega.com/kitap/zapt-et-ya-da-yok-et-388643/detay
14. Kitap365 : https://www.kitap365.com/kitap/zapt-et-ya-da-yok-et/379616
15. Tele1 Kitap : https://tele1kitap.com/urun/zapt-et-ya-da-yok-et/
16. Egenba : https://www.eganba.com/zapt-et-ya-da-yok-et-kitabi-ahmed-zakayev
17. Romans Dükkan : https://www.romansdukkan.com/urun/351050/kitap/koyu-siyah/ahmed-zakayev/zapt-et-ya-da-yok-et-son-baskanin-cecenistan-hatiralari/
18. Sözcü Kitabevi : https://www.sozcukitabevi.com/Kitap/ahmed-zakayev-zapt-et-ya-da-yok-et
19. İstanbul Kitapçısı : https://www.istanbulkitapcisi.com/kitap/zapt-et-ya-da-yok-et-kitabi-ahmed-zakayev
20. Halk Kitabevi : https://www.halkkitabevi.com/zapt-et-ya-da-yok-et
21. Kırmızı Kedi : https://www.kirmizikedi.com/kitap/urun/ffb9525aec2a4a1ab8e30c74e0897f39